Το μεθάνιο του Άρη δεν έχει βιολογική προέλευση

Methane concentration on Mars: This chart depicts the calculated methane concentrations in parts per billion (ppb) on Mars during summer in the Northern hemisphere. Violet and blue are indications for little quantities of methane, red areas for larger ones. (Credit: © NASA)

Οι πλανητολόγοι αναθάρρησαν πριν από εννέα χρόνια, όταν ανίχνευσαν μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του Άρη. Μήπως αυτό το οργανικό αέριο προέρχεται από εξωγήινα μικρόβια; Δυστυχώς όχι, απαντά τώρα διεθνής ερευνητική ομάδα, η οποία διαπιστώνει ότι το μεθάνιο προέρχεται από μετεωρίτες εκτεθειμένους στην ηλιακή ακτινοβολία.
Το μεθάνιο, ένα άχρωμο και άοσμο αέριο που αποτελείται από ένα άτομο άνθρακα ενωμένο με τέσσερα άτομα υδρογόνου, παράγεται στη Γη κυρίως από βιολογικές διαδικασίες, όπως η αποσύνθεση πιο περίπλοκων οργανικών ενώσεων.

Στην περίπτωση του Άρη, οι επιστήμονες αναρωτιόνταν αν το αέριο προέρχεται από μικροβιακή ζωή ή από ηφαιστειακές διαδικασίες που δεν έχουν γίνει αντιληπτές μέχρι σήμερα. Καμία από τις δύο θεωρίες δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα, ωστόσο σύμφωνα με προηγούμενες εκτιμήσεις η παραγωγή μεθανίου στο γειτονικό πλανήτη φτάνει τους 200 με 300 τόνους ετησίως.

Μια οριστική απάντηση επιχειρεί τώρα να δώσει διεθνής μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature. Έπειτα από πειράματα σε θραύσμα ενός αρειανού μετεωρίτη που έχει βρεθεί στη Γη, η ερευνητική ομάδα καταλήγει στο «απογοητευτικό» συμπέρασμα ότι το μεθάνιο δεν έχει βιολογική προέλευση.

«Το μεθάνιο παράγεται από αναρίθμητους μικρομετεωρίτες και κόκκους διαπλανητικής σκόνης που πέφτουν από το Διάστημα στην επιφάνεια του Άρη» αναφέρει ο Φρανκ Κέπλερ του Ινστιτούτου Χημείας Max Planck στο Μάινζ της Γερμανίας, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

«Η ενέργεια [που απαιτείται για το σχηματισμό του αερίου] παρέχεται από την ακραία [ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία» συμπληρώνει.

Η αλήθεια είναι ότι η επιφάνεια του Άρη δέχεται πολύ περισσότερους μετεωρίτες από ό,τι η Γη, δεδομένου ότι η ατμόσφαιρά του δεν είναι αρκετά πυκνή ώστε τα εισερχόμενα σώματα να διαλυθούν κατά την κάθοδό τους.

Επιπλέον, ο Άρης δεν διαθέτει προστατευτικό στρώμα όζοντος, οπότε είναι εκτεθειμένος στην υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, αλλά και στις κοσμικές ακτίνες που καταφθάνουν από το εξώτερο διάστημα.

Σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια της Ουτρέχτης και του Εδιμβούργου, η ομάδα του Δρ Κέπλερ εξέτασε ένα θραύσμα του διάσημου μετεωρίτη του Μέρκισον, ενός βράχου που έπεσε το 1969 κοντά στην ομώνυμη πόλη της Αυστραλίας.

Ο μετεωρίτης αυτός κατατάσσεται στους χονδρίτες, μια κατηγορία μετεωριτών και αστεροειδών που περιέχουν άνθρακα -βασική πρώτη ύλη για την παραγωγή μεθανίου- σε υψηλή περιεκτικότητα.

A Murchison meteorite specimen at the National Museum of Natural History in Washington DC.

Ο μετεωρίτης του Μέρκισον «έχει παραπλήσια χημική σύσταση με το μεγαλύτερο μέρος μετεωρικής ύλης που πέφτει στον Άρη» διαβεβαιώνει η νέα μελέτη.

Όταν οι ερευνητές ακτινοβόλησαν επιλεγμένα θραύσματα του μετεωρίτη με ισχυρό υπεριώδες φως, οι διαστημικές πέτρες άρχισαν αμέσως να απελευθερώνουν μεθάνιο.

Δεδομένου όμως ότι η επιφανειακή θερμοκρασία στον Άρη κυμαίνεται από τους -143 μέχρι τους +17 βαθμούς Κελσίου, η ερευνητική ομάδα επανέλαβε το πείραμα σε διάφορες θερμοκρασίες, και διαπίστωσε ότι η παραγωγή μεθανίου αυξάνεται με τη ζέστη.

Πράγματι, οι υψηλότερες συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικού μεθανίου έχουν καταγραφεί σε μια σχετικά λεπτή ζώνη γύρω από τον ισημερινό του Άρη, όπου η θερμοκρασία είναι μέγιστη -μια παρατήρηση που καθιστά τα ευρήματα της τελευταίας μελέτης πιο πειστικά.

Η οριστική απάντηση στο μυστήριο του μεθανίου, επισημαίνουν οι ερευνητές, θα μπορούσε να δοθεί από το Curiosity, του μεγαλύτερου τροχοφόρου ρομπότ που έχει εκτοξευτεί μέχρι σήμερα, το οποίο θα προσεδαφιστεί στον Άρη τον Αύγουστο και θα διερευνήσει αν ο πλανήτης είναι, ή ήταν κάποτε, φιλόξενος για τη ζωή.

Πηγή: Newsroom ΔΟΛ
 http://www.sciencedaily.com/releases/2012/05/120531112349.htm
 http://www.universetoday.com/95523/meteorites-could-provide-new-explanation-for-mars-methane/