Η άγνωστη επιστήμη της ρεολογίας και ο Ελληνας πρωταγωνιστής

Αν γινόταν ποτέ… διαγωνισμός για το ποια φυσική επιστήμη είναι λιγότερο γνωστή στους μη ειδικούς, τότε η Ρεολογία θα συγκαταλεγόταν στα φαβορί, καθώς μια απλή αναζήτηση στο Ιντερνετ είναι αρκετή για να αποδείξει πως, πέρα από τα επιστημονικά περιοδικά, τα άρθρα που αναφέρονται σε αυτήν είναι λιγοστά. Ωστόσο, η δημοσιότητα που έχει κερδίσει βρίσκεται στον αντίποδα της χρησιμότητάς της, αφού είναι ο «αφανής ήρωας» πίσω από μια μεγάλη σειρά προϊόντων που χρησιμοποιούμε όλοι καθημερινά –όπως πλαστικά, χάπια, μπογιές, ελαστικά ή σαπούνια.
Προϊόντα που βελτιώνονται συνεχώς χάρη στη Ρεολογία, τη στιγμή που άλλες έρευνες στοχεύουν να δημιουργήσουν υλικά νέας «γενιάς», με ακόμη πιο εντυπωσιακές και χρήσιμες εφαρμογές.
Σε αυτές τις έρευνες πρωταγωνιστεί ο Δημήτριος Βλασσόπουλος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, ο οποίος απέσπασε πρόσφατα το βραβείο Weissenberg της Ευρωπαϊκής Ενωσης Ρεολογίας για το 2015, ως ένας από τους καλύτερους επιστήμονες του κλάδου σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οπως εξηγεί ο ίδιος στην «Κ», το αντικείμενο της Ρεολογίας είναι η μελέτη του τρόπου με τον οποίο ρέουν και παραμορφώνονται υλικά μιας πολύ μεγάλης κατηγορίας –στα οποία μεταξύ άλλων ανήκουν οι «πρώτες ύλες» των βαφών ή των ελαστικών.
«Πρακτικά, η Ρεολογία παρεμβαίνει στη βιομηχανική τους κατεργασία, ώστε να εξασφαλίσει πως τα προϊόντα που θα προκύψουν θα έχουν την επιθυμητή συμπεριφορά και το μικρότερο δυνατό κόστος. Έτσι, για παράδειγμα, συνέβαλε στη φθηνή παραγωγή κάθε είδους πλαστικού, με τις προδιαγραφές που χρειάζονται για τη χρήση του –ώστε, π.χ., οι συσκευασίες τροφίμων να προστατεύουν όντως το περιεχόμενό τους μέχρι την ημερομηνία λήξης. Μια εντελώς διαφορετική εφαρμογή είναι οι κάψουλες των χαπιών, με στόχο αυτή τη φορά να εξασφαλισθεί πως θα διαλύονται στο επιθυμητό σημείο του σώματος, απελευθερώνοντας εκεί τη δραστική ουσία», σημειώνει ο καθηγητής.
Όπως αναφέρει το κείμενο της βράβευσης, τα 170 επιστημονικά άρθρα που έχει δημοσιεύσει ο κ. Βλασσόπουλος άσκησαν μεγάλη επίδραση στον κλάδο, έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό την «πρωτότυπη πειραματική προσέγγιση προσεκτικά επιλεγμένων θεμάτων, τα οποία μελέτησε συστηματικά και με αυστηρότητα». Ο ίδιος, πάντως, θεωρεί πως το σχόλιο, όπως και το βραβείο, πιστώνεται επίσης στους συναδέλφους του Πανεπιστημίου Κρήτης και του ΙΤΕ με τους οποίους συνεργάζεται, όπως επίσης και στους φοιτητές που ανήκουν στην επιστημονική ομάδα.
Η ομάδα προσπαθεί να εξελίξει τη Ρεολογία με έρευνες που θα επιτρέπουν να καθορίζεται η επιθυμητή συμπεριφορά των προϊόντων παρεμβαίνοντας όχι στη διαδικασία κατεργασίας, όπως συμβαίνει μέχρι τώρα, αλλά στη χημική δομή και στο μίγμα των «πρώτων υλών». «Με αυτό τον τρόπο, ελπίζουμε πως θα ανοίξουμε τον δρόμο για “έξυπνα” υλικά, που θα αλλάζουν ιδιότητες με την πάροδο του χρόνου ή ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται κάθε στιγμή. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, στο οποίο βέβαια εργάζονται αρκετοί ακόμη επιστήμονες σε όλο τον κόσμο, είναι υλικά που θα “αυτο-επουλώνονται”, δηλαδή θα εξαφανίζουν τις αμυχές και τα γδαρσίματα, χωρίς καμία παρέμβαση»

Πηγή: Καθημερινή