Hubble: Ο άνθρωπος πίσω από το όνομα

“Ήξερα ότι ακόμη κι αν ήμουν δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας αστρονόμος, αυτό που μετρούσε πάντα ήταν η Αστρονομία”.
Πριν από 127 χρόνια σαν σήμερα, στις 20 Νοεμβρίου του 1889 στην πόλη Μάρσφιλντ της πολιτείας Μιζούρι των ΗΠΑ γεννήθηκε ο Έντουιν Πάουελ Χαμπλ. Το 1910 έλαβε πτυχίο Μαθηματικών και Αστρονομίας (1910) από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου και στη συνέχεια με υποτροφία «Ροουντς» σπούδασε στην Οξφόρδη Νομικά. Μετά την επιστροφή του στις ΗΠΑ (1913) άρχισε να δικηγορεί στο Κεντάκυ, αλλά τελικά επέστρεψε στην αρχική του αγάπη για την αστρονομία ξεκινόντας παρατηρήσεις «αμυδρών νεφελοειδών» στο αστεροσκοπείο Γιερκς. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος τον βρήκε στη Γαλλία ως στρατιώτη απ’ όπου επέστρεψε στις ΗΠΑ το 1919.
Πήγε κατευθείαν, στο Αστεροσκοπείο του Όρους Γουίλσον, όπου είχε μόλις εγκατασταθεί ένα τηλεσκόπιο 2,5 μέτρων, από τα μεγαλύτερα εκείνης της εποχής. Εκεί συνάντησε τον μεγαλύτερο επιστημονικό του αντίπαλο, τον Χάρλοου Σάπλεϊ, ο οποίος είχε υπολογίσει το μέγεθος του Γαλαξία μας στα 300.000 έτη φωτός χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις μεταβλητών Κηφείδων. Οι περισσότεροι αστρονόμοι της εποχής εκείνης πίστευαν πως ο Γαλαξίας μας περιελάμβανε όλα όσα υπήρχαν στο Σύμπαν.
Τον Οκτώβριο του 1923 εντόπισε έναν μεταβλητό Κηφείδη στον νεφελοειδή της Ανδρομέδας, και χρησιμοποιώντας τις μεθόδους του Σάπλεϊ υπολόγισε την απόστασή του στα 1.000.000 έτη φωτός. Η ανακάλυψη αυτή ήταν τεράστιας σημασίας για την αστρονομία αφού σε μια νύχτα έγινε πλέον αντιλυπτό ότι οι νεφελοειδείς ήσαν απόμακροι γαλαξιές έξω και πέρα από τον δικό μας. Στη συνέχεια ο Χαμπλ άρχισε να κατατάσσει τους γνωστούς γαλαξίες φτιάχνοντας την πρώτη επιστημονικά χρήσιμη ταξινόμηση, που χρησιμοποιείται σε γενικές γραμμές μέχρι σήμερα και να μετράει τις ταχύτητές τους από τα φάσματα τους.
Το 1929 παρουσίασε μία νέα σημαντική ανακάλυψη όταν διαπίστωσε ότι όλοι οι γαλαξίες έμοιαζαν ν’ απομακρύνονται από εμάς, με ταχύτητες οι οποίες αυξάνονταν όσο πιο μεγάλη ήταν η απόστασή τους. Η μαθηματική σχέση που περιγράφει αυτή την μεταβολή ονομάστηκε «Νόμος του Χαμπλ». 

Η ανακάλυψη αυτή είχε δραματικές επιπτώσεις στην κοσμοθεώρηση της εποχής, καθώς ανέτρεπε την εικόνα ενός στατικού Σύμπαντος και έδειχνε ότι το Σύμπαν διαστέλλεται. Μία δεκαετία νωρίτερα ο Αϊνστάιν είχε προβλέψει θεωρητικά την διαστολή του σύμπαντος αλλά είχε αλλάξει τις εξισώσεις του καθώς κάτι τέτοιο θεωρούνταν αδιανόητο και τις είχε προσαρμόσει σ’ ένα στατικό Σύμπαν που όλοι αποδέχονταν. Ο Αϊνστάιν επισκέφθηκε τον Χαμπλ στο όρος Γουίλσον και χαρακτήρισε την διόρθωση των εξισώσεών του ως το μεγαλύτερο σφάλμα της ζωής του.
Ο Χαμπλ συνέχισε να εργάζεται ασταμάτητα στο όρος Γουίλσον μέχρι το 1942 οπότε επέστρεψε και πάλι στο στρατό στην διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου από τον οποίο απεσύρθη το 1946 παρασημοφορημένος με το Μετάλλιο της Τιμής. Η τελευταία μεγάλη συνεισφορά του στην αστρονομία ήταν η συμβολή του στον σχεδιασμό του νέου τηλεσκοπίου των 5 μέτρων που εγκαταστάθηκε στο Πάλομαρ. Τέσσερις φορές ισχυρότερο απ’ αυτό στο οποίο εργαζόταν επί τόσα χρόνια, θα αποτελούσε το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο στον κόσμο για δεκαετίες. Το 1949 του επετράπη τιμητικά η πρώτη χρήση του νέου οργάνου.
Στη διάρκεια της ζωής του ο Χαμπλ, προσπάθησε να κερδίσει το βραβείο Νόμπελ, προσλαμβάνοντας ακόμη και έναν ειδικό επί των δημοσίων σχέσεων για κάποιο χρονικό διάστημα. Όμως οι προσπάθειές του απέβησαν άκαρπες, καθώς δεν υπήρχε κατηγορία βραβείων για την αστρονομία. Ο Έντουιν Χαμπλ πέθανε το 1953, ενώ προετοιμάζονταν για τις επόμενες νύχτες παρατήρησης που είχε προγραμματίσει, έχοντας προσφέρει στην ανθρωπότητα «μία από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις του πνεύματος», όπως έχει πει χαρακτηριστικά ο Στηβεν Χώκινγκ για την συνεισφορά του.

Ο Hubble με τον Einstein 

Πηγή: Διονύσιος Σιμόπουλος facebook