H ανάγνωση και η λογοτεχνία στην νέα εποχή

Για την κορυφαία συγγραφέα του 20ού αιώνα Βιρτζίνια Γουλφ, το διάβασμα λογοτεχνικών βιβλίων είναι μια ξεχωριστή εμπειρία. Το εγώ και η ταυτότητα του αναγνώστη χάνουν πρόσκαιρα την κυριαρχία τους στην ανάγνωση, εξαλείφονται και ενσωματώνονται στον κόσμο του αφηγητή. Συνεπώς, ο αναγνώστης, σε αυτή τη συνθήκη, μεταμορφώνεται σε κάποιον άλλον που μπορεί να πλησιάσει ή να συμμεριστεί διαφορετικές εμπειρίες.
Η άποψη της Βιρτζίνια Γουλφ συγκλίνει και με τα αποτελέσματα ορισμένων πρόσφατων ερευνών. Οι αναλύσεις από τις μαγνητικές τομογραφίες που έγιναν σε αναγνώστες τη στιγμή της ανάγνωσης λογοτεχνικών βιβλίων δείχνουν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος συντονίζεται με τις εμπειρίες των λογοτεχνικών ηρώων. «Όταν διαβάζουμε λογοτεχνικά βιβλία προβάρουμε τις ζωές των άλλων. Ασκούμαστε στην ενσυναίσθηση», σημειώνει ο ψυχολόγος Raymond Mar από το Πανεπιστήμιο του York.
Ο ιδανικός αναγνώστης της Βιρτζίνια Γουλφ, εκείνος που αλλάζει ταυτότητα και καταδύεται στον κόσμο της ιστορίας, μοιάζει όμως να απειλείται σήμερα. Η εμπειρία της ανάγνωσης στις νέες τεχνολογικές πλατφόρμες είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη που κυριαρχούσε τον προηγούμενο αιώνα. Η αποσπασματική ανάγνωση στον κόσμο των δικτύων και η διαδραστική σχέση μας με τα κείμενα δεν μπορούν να αφήσουν ανεπηρέαστο τον τρόπο που προσεγγίζουμε ή γράφουμε λογοτεχνία.



Η τεχνολογική εξέλιξη και οι νέοι τρόποι ανάγνωσης θα αλλάξουν τον τρόπο λογοτεχνικής αφήγησης. Ο ποιητής και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, Kenneth Goldsmith αναφέρεται σε ένα « συλλογικό ηλεκτρονικό ασυνείδητο» το οποίο μέσα στη διαδραστική λογική του Διαδικτύου θα απελευθερώσει νέους τρόπους έκφρασης. Ανάμεσά τους, η ταυτότητα του ιδανικού αναγνώστη δεν θα είναι τόσο ευπροσάρμοστη και ταπεινή όσο τη φαντάστηκε η Γουλφ.
Η καινούργια λογοτεχνική γραφή, μάλλον θα έχει στενή σχέση με τη λογική της διάδρασης και του μοιράσματος των πληροφοριών, όπως συμβαίνει με κάθε τι σήμερα στο Διαδίκτυο. Οι ερευνητές κάνουν λόγο για τη γέννηση εντελώς καινούργιων τρόπων αφήγησης που δεν θα είναι αναγκαστικά όλοι λιγότερο έγκυροι από τους σημερινούς.

Πηγή : salon.com  Θαλής και Φίλοι