Δ. Σιμόπουλος: Πριν από 58 χρόνια !

Μια μικρή γεύση από το νέο βιβλίο του Διονύση Σιμόπουλου “Από τα Ψηλαλώνια στο Φεγγάρι: Αναμνήσεις από το Διάστημα”. Θα κυκλοφορήσει τον ερχόμενο Ιούνιο από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.
Η αγάπη που έχω για το πάντρεμα Επιστήμης και Τέχνης δεν είναι κάτι το καινούργιο, αλλά ξεκίνησε εδώ και πάνω από μισόν αιώνα, ως έφηβος στην πόλη που μεγάλωσα, στην πόλη που τότε μοσχοβολούσε από τα αρώματα που ανέδιδαν απλόχερα το αγιόκλημα, οι γαζίες και το γιασεμί. Την εποχή εκείνη, στα μέσα της δεκαετίας του 1950, η πρώτη μου επαφή με το Διάστημα έγινε σ’ ένα ημιυπόγειο, στο πάνω μέρος της πλατείας Όλγας. Σ’ εκείνο το μικροσκοπικό χώρο στεγάζονταν η Αμερικανική Βιβλιοθήκη της Πάτρας που περιελάμβανε μια αρκετά εκτεταμένη συλλογή βιβλίων και περιοδικών μεταξύ των οποίων και το περιοδικό Collier’ s. Το συγκεκριμένο μάλιστα περιοδικό, που δυστυχώς χρεοκόπησε γύρω στο 1957, περιελάμβανε εξαιρετικά εκλαϊκευμένα άρθρα των τελευταίων επιστημονικών και τεχνολογικών επιτευγμάτων όπως επίσης και μερικά από τα καλύτερα διηγήματα των πιο γνωστών συγγραφέων της αμερικανικής λογοτεχνίας, μεταξύ των οποίων θυμάμαι ότι μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ο Kurt Vonnegut.
Εκείνες τις μέρες, πριν από 58 χρόνια, τίποτα δεν θα μπορούσε να μας προετοιμάσει για την πραγματικότητα που παραφύλαγε στη γωνία λίγες μόνο μέρες μετά το Ορθόδοξο Πάσχα του 1961. Οι Πασχαλινές διακοπές τέλειωναν σε μερικές ημέρες και σύντομα θα έφταναν οι τελικές εξετάσεις της τελευταίας τάξης του εξατάξιου Γυμνασίου μας. Ένα χρόνο νωρίτερα είχα μεταπηδήσει από το νεόκτιστο Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Πατρών (στην οδό Μαιζώνος και Τριών Ναυάρχων) προς το Γ’ Γυμνάσιο Αρρένων στα Ψηλαλώνια για τις δύο τελευταίες τάξεις αφού ήταν το μοναδικό Γυμνάσιο με τμήμα Πρακτικής κατεύθυνσης και για τα αγόρια και για τα κορίτσια της Πάτρας. Και δεν ήταν μόνο οι τοπικές εξετάσεις που αντιμετωπίζαμε εκείνες τις Πασχαλινές διακοπές, αφού σε λίγο θα είχαμε να αντιμετωπίσουμε και τις πολύ πιο δύσκολες εισαγωγικές εξετάσεις στην κάθε Πανεπιστημιακή σχολή που θα θέλαμε να δοκιμαστούμε. Γι’ αυτό άλλωστε τις διακοπές εκείνες τις αντιμετωπίζαμε ως «μάνα εξ ουρανού».
Εκείνη την Πέμπτη έπρεπε να τακτοποιήσουμε ορισμένες εκκρεμότητες για μία η δύο μεγάλες εκδηλώσεις που σχεδιάζαμε πριν από την καλοκαιρινή κατασκήνωση της 5ης Ομάδας Αεροπροσκόπων όπου ως υπαρχηγός εκτελούσα τότε χρέη αρχηγού της ομάδας. Αλλά πέρα απ’ αυτά το κύριο ενδιαφέρον μας ήταν η ταινία που είχαμε προγραμματίσει να δούμε εκείνο το βράδυ στον κινηματογράφο Ιντεάλ της Αγίου Νικολάου.
Την διαδρομή από την λέσχη μας (στην Αθανασίου Διάκου στα Ψηλαλώνια) και μέχρι το Ιντεάλ την είχαμε κάνει κυριολεκτικά εκατοντάδες φορές. Από τα Ψηλαλώνια παίρναμε την Γούναρη και στρίβαμε στην οδό Κορίνθου. Μερικά μέτρα πιο ‘κει, αδιόρατα και χωρίς κάποια λεκτική ανταλλαγή, έπρεπε να «χαιρετίσουμε» την Γωγώ, την οποία ο Βασίλης, το πειραχτήρι της παρέας, της είχε δώσει το παρατσούκλι «ασπιρίνη» λόγω του ότι ο πατέρας της ήταν ο ιδιοκτήτης ενός Φαρμακείου στην Κορίνθου. Περνάγαμε απ’ έξω και τσουπ σε κλάσμα του δευτερολέπτου νάσου και η Γωγώ να εμφανίζεται στην πόρτα του Φαρμακείου! Πιο κάτω χαιρετούσαμε τον πατέρα του Νίκου Γκίκα και τους τακτικούς του θαμώνες κι ακόμη πιο κάτω, δίπλα ακριβώς στη Πλατεία Γεωργίου, τον φίλο μας τον Χρήστο.
Όπως είναι φυσικό, την εποχή εκείνη την λέξη διαστημόπλοιο βρίσκαμε μόνο στα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, παρ’ όλο που ακόμη κι αυτά ήταν τότε ακριβοθώρητα. Κι όμως, λέξεις σαν κι αυτή θα γίνονταν σύντομα τίτλοι ειδήσεων στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων. Πραγματικά, εκείνο το απόγευμα του Απρίλη καθώς φτάναμε στο νυφοπάζαρο της Αγίου Νικολάου με κατεύθυνση προς τον μόλο και τον περίφημο Φάρο του, σταθήκαμε για να χαζέψουμε, όπως πάντα, τους τίτλους των εφημερίδων που κρέμονταν έξω από τη «Γωνιά του Βιβλίου» στη Ρήγα Φεραίου. Κι εκεί οι πηχυαίοι τίτλοι τους, που εκείνη την Πέμπτη άξιζαν πράγματι το μέγεθός τους και το οκτάστηλο εύρος τους, μας πληροφορούσαν για την έναρξη μιας νέας εποχής για τον άνθρωπο: την εποχή του Διαστήματος.
Και πράγματι όλες οι εφημερίδες κάλυπταν με λεπτομέρειες την πρώτη πτήση ανθρώπου στο Διάστημα που είχε συμβεί την προηγουμένη. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες δεν ήταν δυνατόν φυσικά να συνεχίσουμε για να δούμε την ταινία στο Ιντεάλ όπως σχεδιάζαμε, κι έτσι χωρίς δεύτερη κουβέντα επιστρέψαμε και πάλι στη λέσχη κι αρχίσαμε αμέσως να διαμορφώνουμε την πρώτη αεροδιαστημική έκθεση στην Πάτρα. Μια έκθεση που περιελάμβανε επίσης και ορισμένες πανέμορφες σπιρτο-κατασκευές που είχε δημιουργήσει ο Γιώργος, ο αγαπητός μου μέχρι και σήμερα φίλος και πρόσκοπος του «ανταγωνιστικού» μας 2ου Συστήματος Προσκόπων Πατρών, που δεν παύει ούτε στιγμή να μου υπενθυμίζει ότι εκείνες οι κατασκευές δεν του επεστράφησαν ποτέ!
Είναι πάντως γεγονός ότι η ιστορία δεν πρόκειται να ξεχάσει εύκολα το πρωινό της 12ης Απριλίου 1961, όταν ο Ρώσος κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν ανέβαινε τις σκάλες, για να επιβιβαστεί στο διαστημόπλοιό του «Βοστόκ 1» που είχε ύψος μόλις 7 μέτρων και βάρος λιγότερο από 5 τόνους. Η εκτόξευση έγινε από το διαστημικό κέντρο του Μπαϊκονούρ στον Καύκασο στις 9:07 το πρωί ώρα Μόσχας. Πενήντα δύο λεπτά αργότερα και ενώ ο Γκαγκάριν βρισκόταν ακόμη σε τροχιά, το ραδιόφωνο ανήγγειλε το ιστορικό του κατόρθωμα. Για πρώτη φορά, ο άνθρωπος είχε κατορθώσει να σπάσει τα δεσμά του πλανήτη του και να πετάξει λεύτερος έξω απ’ αυτόν. Ήταν ένας άθλος για ολόκληρη την ανθρωπότητα.

Yuri Gagarin

Την ίδια περίοδο οι αμερικανοί προσπαθούσαν να φτάσουν τους πρωτοπόρους Σοβιετικούς. Η πρώτη επανδρωμένη φάση του αμερικανικού προγράμματος για τη Σελήνη εκτελέστηκε με την ονομασία Πρόγραμμα Mercury (Ερμής) και άρχισε στις 5 Μαΐου 1961, ένα μήνα μετά την πτήση του Γιούρυ Γκαγκάριν. Στην Ουάσιγκτον, στη διάρκεια της γιορτής που έγινε, για να τιμηθεί ο πρώτος Αμερικανός στο διάστημα, ο Άλαν Σέπαρντ, ο πρόεδρος Τζον Κένεντι έθεσε ως στόχο του αμερικανικού διαστημικού προγράμματος την επανδρωμένη επίσκεψη στη Σελήνη πριν από το τέλος της δεκαετίας του 1960. Κι αυτός ο στόχος οριοθετούσε πλέον ξεκάθαρα το διαστημικό ανταγωνισμό Αμερικής-Σοβιετικής Ένωσης βασισμένος στη συνεχή επιθυμία του ανθρώπου να ξεφύγει από τα δεσμά της Γης και να επισκεφτεί κάποτε τον γειτονικό μας αυτόν κόσμο.


πηγή: https://www.facebook.com/Dionysios-Simopoulos-544119439081811/?nr