Νέος κύκλος μαθημάτων του Mathesis: Ο άνθρωπος απέναντι στον κόσμο και τον εαυτό του
Πώς αντιμετωπίζει ο άνθρωπος τον κόσμο; Ποιες απαντήσεις πασχίζει να βρει για όσα ανεξήγητα βλέπει γύρω του, αλλά και μέσα του; Τα ερωτήματα αυτά είναι το αντικείμενο του νέου κύκλου μαθημάτων του Mathesis μέσα από τη σκοπιά της ιστορίας, του πολιτισμού, της επιστήμης και της φιλοσοφίας.
Ξεκινώντας από την ίδια μας την ιστορία και την εμφάνισή μας ως είδος, η Μαρία Ευθυμίου (ΕΚΠΑ) παρουσιάζει το πώς οι άνθρωποι διανύσαμε το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας μας ως τροφοσυλλέκτες και κυνηγοί πριν γίνουμε -σχεδόν χθες- γεωργοί και εφευρέτες μηχανών. Στο μάθημα Παγκόσμια Ιστορία 1: Ο άνθρωπος απέναντι στη φύση θα γνωρίσουμε το πώς το είδος μας κέρδισε την όρθια στάση και τη βάδιση στα δύο πόδια, κατοίκησε σχεδόν σε κάθε μήκος και πλάτος της γης, βρήκε τρόπο να ταξιδεύει στην ξηρά και στη θάλασσα, ξεπέρασε περιόδους ξηρασίας, πλημμυρών και παγετώνων, δημιούργησε εργαλεία, απέκτησε θεσμούς, κατέκτησε γνώσεις και τέχνες, και τελικά το πώς αντιμετώπισε τη φύση σε όλες της τις προκλήσεις και τις εκφάνσεις.
Σε ένα από τα πιο αξιοθαύμαστα επιτεύγματα αυτής της πορείας επικεντρώνεται το επόμενο μάθημα. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, τα μυστικά του και η προσπάθεια της αποκρυπτογράφησής τους παρουσιάζονται από έναν από τους πλέον ειδικούς διδάσκοντες στο αντικείμενο. Ο καθηγητής του ΑΠΘ Γιάννης Σειραδάκης (1948-2020) αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της έρευνας του, στον αρχαιότερο γνωστό αστρονομικό υπολογιστή, για τον οποίο ανέφερε ότι «αποτελεί για την τεχνολογία ό,τι η Ακρόπολη για την αρχιτεκτονική». Στο μάθημα αυτό, μεταξύ άλλων θα εξερευνήσουμε τον τρόπο λειτουργίας του Μηχανισμού και τα τεχνολογικά θαύματα που κρύβει, θα συζητήσουμε για τους εκπληκτικούς αστρονομικούς υπολογισμούς που πραγματοποιούσε, θα προσπαθήσουμε να τον αναπαραστήσουμε μέσα από πιστά αντίγραφα και θα διαβάσουμε μαζί το «εγχειρίδιο χρήσης» του. Κυρίως όμως, θα κάνουμε ένα νοητό ταξίδι από την αρχαία ελληνική τεχνολογία του 2ου αιώνα π.Χ. στις σημερινές επιστημονικές μελέτες, από τις αρχαιολογικές έρευνες των αρχών του περασμένου αιώνα στις πιο πρόσφατες ενάλιες ανασκαφές και από το μικρό νησί των Αντικυθήρων στα ουράνια φαινόμενα που μελετούσαν οι πρόγονοί μας.Από την αναζήτηση απαντήσεων για το σύμπαν, θα περάσουμε στην προσπάθεια να κατανοήσουμε την ίδια την «ψυχή» μας, και ειδικότερα την πιο σκοτεινή πλευρά της. Θα ερευνήσουμε τις απαντήσεις που οι άνθρωποι δώσαμε για το κακό, ένα θέμα που συνήθως αποφεύγουμε να συζητάμε. Το φοβόμαστε σαν να ήταν μολυσματικό· μας απωθεί ενώ, ταυτόχρονα, ασκεί επάνω μας μια παράξενη γοητεία. Αναρωτιόμαστε εάν το «ριζικό» κακό υπάρχει και, εάν ναι, τι είναι (αρρώστια, μοίρα, τιμωρία, επιλογή;) και πού κατοικεί (μέσα μας, στη φύση, στον διάβολο, στην κοινωνία;)· φαίνεται, μάλιστα, ότι η παρουσία του ακραίου κακού στον κόσμο μάς οδηγεί σε αδιέξοδα ερωτήματα: γιατί ένας σπλαχνικός θεός επιτρέπει στο κακό να υπάρχει και, πόσο μάλλον, να νικάει; Ο Παύλος Κόντος (Πανεπιστήμιο Πατρών) στο μάθημα Το κακό: Μαθήματα Ηθικής Φιλοσοφίας, προσεγγίζει το πρόβλημα μέσα από την οπτική της ηθικής. Αποφεύγοντας να αναφέρει απλώς εγκυκλοπαιδικά ποιες απόψεις για το κακό έχουν προταθεί στην ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας, εμβαθύνει στο πώς αυτές εγγράφονται κάθε φορά στα συμφραζόμενα μιας ηθικής θεωρίας: από την αρχαιότητα (Ευριπίδης, Αριστοτέλης, Στωικοί) στον πρώιμο Χριστιανισμό, και από τον σεισμό της Λισαβόνας (Βολταίρος, Ρουσσώ, Καντ) στην καρδιά του 19ου αιώνα (Σέλλινγκ, Νίτσε) και στη σύγχρονη σκέψη (Άρεντ). Το μάθημα υπόσχεται ότι, με τη λήξη του, δεν θα ξαναδείτε το «κακό» με τον ίδιο τρόπο.
Tέλος, την ίδια περίοδο στο Mathesis θα προσφερθούν σε επανάληψη και τρία μαθήματα θετικών επιστημών. Συγκεκριμένα, ο Κώστας Τάσσης (Πανεπιστήμιο Κρήτης) μέσα από το μάθημα Κλασική Μηχανική δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να περιηγηθούν στη Νευτώνεια Μηχανική, ο Στέφανος Τραχανάς (ΙΤΕ-Πανεπιστήμιο Κρήτης) παρουσιάζει τις Διαφορικές Εξισώσεις 1: Στοιχειώδεις μέθοδοι λύσης – Εφαρμογές, ενώ η Τίνα Νάντσου (Σχολή Χιλλ - Πανεπιστήμιο Αθηνών) στο μάθημα Επιστήμη για όλους: Σειρά πειραμάτων για παιδιά με απλά υλικά χρησιμοποιεί καθημερινά αντικείμενα για να μετατρέψει τη σχολική τάξη και την κουζίνα μας σε ένα μικρό εργαστήριο φυσικής.
Τα μαθήματα ξεκινούν τη Δευτέρα 19 Απριλίου 2021 και οι εγγραφές έχουν ήδη αρχίσει. Η παρακολούθηση είναι δωρεάν, ενώ η έκδοση βεβαίωσης για όσους συμμετέχοντες την επιθυμούν και τη δικαιούνται κοστίζει 20€ (άνεργοι δωρεάν). Στο μάθημα Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων και η βεβαίωση χορηγείται δωρεάν από το Mathesis, στη μνήμη του διδάσκοντα του μαθήματος Γιάννη Σειραδάκη.
Πληροφορίες, εγγραφές και παρακολούθηση στο mathesis.cup.gr
Email: mathesis@cup.gr
Τηλ.:2810-391048
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου