Στη θάλασσα έπεσε ο Fobos-Grunt

Στον Ειρηνικό Ωεκανό έπεσε ο δουρφόρος Phobos Grunt

Η ρωσική διαστημική αποστολή Fobos-Grunt τελικά έπεσε πίσω στη Γη το βράδυ της Κυριακής: δεδομένα επίγειων ραντάρ δείχνουν ότι το σκάφος των 13 τόνων διαλύθηκε στην ατμόσφαιρα και τα συντρίμμια του κατέπεσαν στον Ειρηνικό Ωκεανό, ανακοίνωσαν ρωσικές και αμερικανικές στρατιωτικές πηγές.

Όπως ανέφερε στο πρακτορείο RIA Novosti ο εκπρόσωπος του σώματος Άμυνας Αεροδιαστήματος, συνταγματάρχης Αλεξέι Ζολοτούκιν, συντρίμμια του Fobos-Grunt κατέπεσαν περίπου 1.250 χιλιόμετρα δυτικά της νήσου Ουέλινγκτον, που βρίσκεται έξω από τη Χιλή.

Νωρίτερα, την Κυριακή, η ρωσική διαστημική υπηρεσία Roscocmos εκτιμούσε ότι το Fobos-Grunt, ένα από τα μεγαλύτερα και πιο τοξικά ανθρώπινα αντικείμενα που έχουν πέσει ποτέ στη Γη, θα εισερχόταν στην ατμόσφαιρα κάποια στιγμή από τις 20.41 έως τις 23.05 ώρα Ελλάδας.

Το θρίλερ της πτώσης

• Το σκάφος θα μπορούσε να πέσει σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο κατά μήκος της τροχιάς του, η οποία εκτεινόταν 51,4 μοίρες βόρεια και νότια από τον ισημερινό. (ένθετη κάτω). Μέσα σε αυτή τη ζώνη βρισκόταν μεταξύ άλλων η Ευρώπη, η Νοτιοανατολική Ασία, η Νότιος Αμερική και η Αυστραλία.
• Όπως διαβεβαίωσε η ESA, η ευρωπαϊκή υπηρεσία διαστήματος, η Ρωσία, η ΗΠΑ και το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης βρίσκονταν εκτός της πορείας του Fobos-Grunt.
• Τα τοξικά καύσιμα του σκάφους πιθανότατα εξαερώθηκαν ψηλά στην ατμόσφαιρα και μόνο 200 κιλά συντριμμιών εκτιμάται ότι έφτασαν μέχρι την επιφάνεια.
• Η αβεβαιότητα για το σημείο συντριβής αφορούσε τον προσανατολισμό του σκάφους και την πυκνότητα της ατμόσφαιρας στο σημείο εισόδου.
• Το βράδυ του Σαββάτου, η φθίνουσα τροχιά του σκάφους είχε πέσει σε μέσο ύψος μόλις 147 χιλιομέτρων, μέσα στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας.

^{Το σκάφος θα μπορούσε να έχει εισέλθει στην ατμόσφαιρα σχεδόν σε οποιοδήποτε σημείο της τροχιάς του (Roscosmos)}

Ο δορυφόρος

Το Fobos-Grunt των 160 εκατομμυρίων δολαρίων επρόκειτο να ταξιδέψει μέχρι τον Άρη και να στείλει πίσω στη Γη δείγματα εδάφους («grunt» στα ρωσικά) από τον Φόβο, έναν από τους δύο μικρούς δορυφόρους του Άρη.

Θα ήταν η πρώτη διαπλανητική αποστολή της Ρωσίας εδώ και 15 χρόνια.

Το σκάφος εκτοξεύτηκε με επιτυχία το Νοέμβριο από το Καζακστάν, απέτυχε όμως να πυροδοτήσει τον κινητήρα του για το ταξίδι και παρέμεινε «κολλημένο» σε χαμηλή γήινη τροχιά.

Η απώλεια της αποστολής έρχεται τώρα να προστεθεί σε μια σειρά από παταγώδεις αποτυχίες για τη Roscosmos.

H πιο πρόσφατη, πριν από το Fobos-Grunt, ήταν η συντριβή ενός γερμανικού δορυφόρου τηλεπικοινωνιών που είχε εκτοξευτεί με ρωσικό πυραυλοφορέα. H ειρωνεία είναι ότι ένα κομμάτι του δορυφόρου έπεσε στην στέγη ενός σπιτιού στην κεντρική Σιβηρία το οποίο βρίσκεται σε έναν δρόμο με την ονομασία... Οδός Κοσμοναυτών.

Ανάφλεξη στην ατμόσφαιρα

Το Fobos-Grunt, συνολικής μάζας 13,5 τόνων μαζί με τα καύσιμα, είναι το βαρύτερο διαπλανητικό σκάφος που έχει εκτοξευτεί ως σήμερα.


Είναι επίσης από τα μεγαλύτερα ανθρώπινα αντικείμενα που επανεισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα, αν και ωχριά μπροστά στον διαστημικό σταθμό Mir των 130 τόνων, ο οποίος παροπλίστηκε και καταστράφηκε το 2001, ή το εργαστήριο Skylab της NASA, το οποίο είχε μάζα 77 τόνων και καταστράφηκε φλεγόμενο το 1979.

Από τη συνολική μάζα του Fobos-Grunt, οι 11 περίπου τόνοι αντιστοιχούσαν σε τοξικά καύσιμα -υδραζίνη και τετροξείδιο του αζώτου.

Σύμφωνα με τον Χάινερ Κλίνκραντ, επικεφαλής του γραφείου διαστημικών συντριμμιών της ESA (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος), τα καύσιμα βρίσκονταν σε δεξαμενές κατασκευασμένες από αλουμίνιο, το οποίο έχει σχετικά χαμηλό σημείο τήξης και πρέπει να έλιωσε σε ύψος άνω των 100 χιλιομέτρων.

«Τα καύσιμα θα καούν στην ατμόσφαιρα, όπως θα συμβεί αργότερα και στις ίδιες δεξαμενές» είχε εκτιμήσει ο Κλίνκραντ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, μέχρι την επιφάνεια θα έφτανε πιθανότατα η κάψουλα στην οποία θα αποθηκεύονται τα δείγματα από το Φόβο. Η κάψουλα πιθανότατα θα άντεχε, δεδομένου ότι ήταν σχεδιασμένη να επιστρέψει στη Γη και να πέσει με αλεξίπτωτο στο Καζακστάν το 2016.

Το σκάφος περιεε επίσης μια μικρή ποσότητα ραδιενεργού κοβαλτίου-57, η οποία όμως δεν θεωρείται επικίνδυνη.

The German Tira (Tracking and Imaging Radar) facility saw Phobos-Grunt during its last days

Πηγή: Το Βήμα
 http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-16491457