Δ. Σιμόπουλος : Μερική έκλειψη Σελήνης 16-17 Ιουλίου

Την Τρίτη το βράδυ (16 προς 17 Ιουλίου) θα μπορέσουμε να παρατηρήσουμε μια ακόμη μερική έκλειψη της Σελήνης. Αν και όχι τόσο θεαματική όσο μια ολική έκλειψη του Ήλιου ή ακόμη και μία ολική έκλειψη Σελήνης, εν τούτοις θα είναι αρκετά χορταστική μια και η φάση της μερικής έκλειψης θα διαρκέσει σχεδόν 3 ώρες, από τις 11:02 μ.μ. έως τις 2:00 π.μ.. Το όλο φαινόμενο, φυσικά, θα διαρκέσει περισσότερο και θα αρχίσει στις 9:43 μ.μ., θα φτάσει στο μέγιστό της μισή ώρα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα και θα τελειώσει στις 3:17 το πρωί. Η επόμενη μερική έκλειψη Σελήνης που θα είναι ορατή από την Ελλάδα θα γίνει το Μάιο του 2022, ενώ η επόμενη ορατή ολική έκλειψη Σελήνης θα γίνει τον Σεπτέμβριο του 2025.
Ο μεγαλύτερος αριθμός σεληνιακών εκλείψεων στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τις τρεις (όπως έγινε το 1917 και το 1982), ενώ οι ηλιακές εκλείψεις είναι πολύ πιο συχνές από τις σεληνιακές αφού ο μέγιστος αριθμός των ηλιακών εκλείψεων σ’ ένα χρόνο μπορεί να φτάσει τις πέντε, όπως έγινε το 1934. Η παρατήρηση, πάντως, μιας ολικής ηλιακής έκλειψης σε μία δεδομένη γεωγραφική περιοχή είναι αρκετά σπάνια και φτάνει κατά μέσον όρο τα 360 χρόνια, ενώ οι Σεληνιακές εκλείψεις παρατηρούνται πολύ πιο συχνά. Αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση οι ολικές Σεληνιακές εκλείψεις είναι αρκετά ακριβοθώρητες.
Στις σεληνιακές εκλείψεις διακρίνει κανείς εύκολα το σχήμα της σκιάς της Γης πάνω στη Σελήνη γεγονός που φανέρωσε στους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους το σφαιρικό σχήμα του πλανήτη μας. Ας σημειώσουμε επίσης ότι μια έκλειψη Σελήνης συμβαίνει μόνο κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου και μόνον όταν η Σελήνη τύχει να περάσει μέσα από τη σκιά που ρίχνει η Γη στο Διάστημα, αφού οι Σεληνιακές εκλείψεις συμβαίνουν όταν ο δορυφόρος μας, στην τροχιά του γύρω από την Γη, μπαίνει στην περιοχή της γήινης σκιάς.
Στη διάρκεια μιας έκλειψης έχουμε τρεις συνολικά πρωταγωνιστές: τον Ήλιο, τη Σελήνη και τη Γη. Για να συμβεί όμως μία έκλειψη χρειάζεται τα τρία αυτά σώματα να βρίσκονται σε ευθεία γραμμή. Έτσι παρ’ όλο που η Σελήνη περιφέρεται γύρω από τη Γη μία σχεδόν φορά το μήνα, δεν έχουμε εκλείψεις κάθε μήνα. Για να κατανοήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό ας υποθέσουμε ότι μία ευθεία γραμμή περνάει από το κέντρο του Ήλιου και της Γης και εκτείνεται στην άλλη της πλευρά. Αν η Σελήνη στη διαδρομή της γύρω από τη Γη περνούσε ακριβώς πάνω στη γραμμή θα είχαμε εκλείψεις κάθε μήνα και ηλιακές και σεληνιακές. Η Σελήνη όμως δεν ταξιδεύει με αυτό τον τρόπο, αλλά αντίθετα, στην περιφορά της γύρω από την Γη, περνάει είτε πιο πάνω, είτε πιο κάτω από την υποθετική αυτή γραμμή. Όταν τα τρία αυτά σώματα δε βρίσκονται στην ίδια ευθεία, οι σκιές και της Γης και της Σελήνης χάνονται στο Διάστημα και δε γίνονται εκλείψεις.

Πηγή: Διονυσιος Σιμόπουλος fb