Μια κατασκοπική ιστορία από τον χώρο της Φυσικής

Ποιος διάσημος φυσικός έδωσε διάλεξη, την οποία παρακολουθούσε ένας οπλισμένος μυστικός πράκτορας, με την εντολή να τον εκτελέσει εφόσον διαπίστωνε πως η έρευνά του ήταν σε καλό δρόμο;
Ο Morris Berg (1902–1972) ήταν ένας παίκτης του μπέιζμπολ κατά την διάρκεια του μεσοπολέμου. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον σύγχρονες γλώσσες (Λατινικά, Ελληνικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά, Γερμανικά και Σανσκριτικά) και Νομική στο Κολούμπια. Η καριέρα του Berg ως επαγγελματία παίκτη του μπέιζμπολ διήρκεσε 16 χρόνια.
Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπήκαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Berg ήταν 39 ετών και η φήμη του ως παίκτη του μπέιζμπολ, μαζί με τη νομική του κατάρτιση και τις δεξιότητες ξένων γλωσσών του εξασφάλισε μια θέση στο Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών (Office of Strategic Services).
Μία από τις αποστολές του Berg ήταν ένα ταξίδι στην ουδέτερη Ελβετία, όπου έπρεπε να παρακολουθήσει μια διάλεξη του Γερμανού φυσικού Werner Heisenberg στη Ζυρίχη. Οι εντολές του ήταν να διερευνήσει κατά πόσο είχε προχωρήσει ο Heisenberg, που εργαζόταν στο ναζιστικό πρόγραμμα για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Εφόσον ο Berg έκρινε ότι οι Γερμανοί ήταν κοντά στην κατασκευή της, θα τον πυροβολούσε!

Τον Δεκέμβριο του 1944 παρακολούθησε την διάλεξη, οπλισμένος με πιστόλι. Τελικά συμπέρανε ότι οι προσπάθειες του Heisenberg και η πρόοδος της Γερμανίας στην ανάπτυξη πυρηνικής βόμβας υπερεκτιμήθηκαν. Έτσι, γλίτωσε την εκτέλεση ο πατέρας της αρχής της αβεβαιότητας.


Werner Heisenberg (Photo Credit: Bob Gardner)

Η ιστορία αυτή περιγράφεται στο βιβλίο του Nicholas Dawidoff, «The Catcher Was a Spy: The Mysterious Life of Moe Berg» (1994),

https://johncarlosbaez.wordpress.com/2021/03/03/physics-history-puzzle/

https://physicsgg.me/