Δ. Σιμόπουλος: Επιστροφή στη Σελήνη

Η «Ιστορία Δύο Πόλεων» είναι αναμφισβήτητα ένα από τα καλύτερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο συγγραφέας του, Κάρολος Ντίκενς, αρχίζει το κλασικό αυτό έργο με δύο απλές φράσεις: «Ηταν η καλύτερη των εποχών. Ηταν η χειρότερη των εποχών». Και είναι δύο φράσεις που αρμόζουν απόλυτα στη δεκαετία του 1960. Τη δεκαετία που είδε την κλιμάκωση ενός πολύνεκρου πολέμου στις ζούγκλες του Βιετνάμ και την πραγματοποίηση των ονείρων του ανθρώπου να περπατήσει στην επιφάνεια της Σελήνης και να αισθανθεί κάτω από τα πόδια του την ύπαρξη ενός άλλου κόσμου.
Και όπως φαίνεται, μάλιστα, ο Δεκέμβριος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τη φιλοδοξία του αυτή. Γιατί πράγματι, το πανανθρώπινο αυτό όνειρο άρχισε να γίνεται πραγματικότητα την παραμονή των Χριστουγέννων του 1968 όταν, έπειτα από ταξίδι 400.000 χιλιομέτρων, οι αστροναύτες του «Απόλλωνα 8» αντίκριζαν σε απόσταση 112 χιλιομέτρων να εκτείνεται μπροστά τους η επιφάνεια του φυσικού μας δορυφόρου. Μερικούς μήνες αργότερα, με το «Απόλλων 11», ο Νιλ Αρμστρονγκ πρόσθεσε για πρώτη φορά κι ένα ανθρώπινο χνάρι πάνω στη σκονισμένη επιφάνεια του γειτονικού μας κόσμου. Ενα χνάρι που έγινε έκτοτε το σύμβολο «ενός τεράστιου άλματος για την ανθρωπότητα».
Και όμως, η ανθρώπινη αυτή εποποιία έφτασε άδοξα στο τέλος της πριν από 45 ακριβώς χρόνια, όταν οι αστροναύτες Γιουτζίν Σέρναν και Χάρισον Σμιτ ήταν οι τελευταίοι άνθρωποι που περπάτησαν, μέχρι τώρα τουλάχιστον, στην επιφάνεια της Σελήνης. Στις 11 Δεκεμβρίου 1972 η σεληνάκατος με τους αστροναύτες του «Απόλλωνα 17» προσεδαφίστηκε στη νοτιοανατολική άκρη της σεληνιακής θάλασσας της Γαλήνης. Αλλά με την ολοκλήρωση της αποστολής εκείνης, ο αγώνας δρόμου για την κατάκτηση της Σελήνης είχε οριστικά πλέον τελειώσει. Και παρόλο που δεν ξεκίνησε με τις αγνότερες προθέσεις, τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα των διαστημικών αποστολών που εκτέλεσαν οι Αμερικανοί και οι Σοβιετικοί την πρώτη εκείνη δεκαετία άλλαξαν δραματικά τα όσα γνωρίζαμε μέχρι τότε για τον γειτονικό μας κόσμο. Εκτοτε, με την αναχώρηση και του τελευταίου αστροναύτη, στις 14 Δεκεμβρίου του 1972, η Σελήνη παραμένει χωρίς ανθρώπινους επισκέπτες.
Εξάλλου, αν και κανείς δεν πίστευε την εποχή εκείνη ότι θα αργούσαμε τόσο πολύ να επιστρέψουμε στον φυσικό μας δορυφόρο, οι πρώτες εκείνες αποστολές δεν ήσαν παρά η αρχή μιας νέας εποχής για την ανθρωπότητα. Μιας εποχής που χωρίς αμφιβολία θα παραμείνει γραμμένη στην ιστορία μας, σαν η αρχή του ανθρώπινου αποικισμού στο Διάστημα. Γιατί η επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη έχει πλέον δρομολογηθεί να γίνει στα επόμενα μερικά χρόνια με αρχή της προσπάθειας το 2019, όπως ανακοίνωσε πρόσφατα ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, στο Εθνικό Διαστημικό Συμβούλιο (NSC). Αυτή τη φορά, όμως, θα είναι μια επιστροφή για πάντα και μια πολύ πιο εύκολη προσπάθεια απ’ ό,τι η πρώτη μας επίσκεψη. Μια προσπάθεια με ιδιαίτερα εντυπωσιακό εξοπλισμό που θα περιλαμβάνει τα πιο σύγχρονα υπολογιστικά, ηλεκτρονικά, προωθητικά και προστατευτικά συστήματα, και κατασκευαστικά υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα σ’ ένα διαστημικό όχημα.
Κι αυτή μας η επιστροφή θα γίνει το εφαλτήριο για την επέκταση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στο ηλιακό σύστημα, αφού ο αποικισμός του Διαστήματος από τον άνθρωπο έχει πάψει πλέον να θεωρείται ουτοπία. Είναι κάτι πραγματοποιήσιμο και κάτι που πολλοί από εμάς θα δουν να υλοποιείται με τα ίδια τους τα μάτια μέσα στις επόμενες μερικές δεκαετίες, όταν θα δούμε τα μικρά διαστημικά εργαστήρια να μετατρέπονται σε πολυάνθρωπους διαστημικούς σταθμούς. Οταν θα δούμε τις μικρές σεληνακάτους να αντικαθίστανται από μόνιμες σεληνιακές βάσεις και σεληνιακά εργαστήρια. Οταν θα δούμε επανδρωμένα ταξίδια στους πλανήτες, και την αρχή ενός νέου μεταναστευτικού ρεύματος. Μιας μετανάστευσης που, μέσα στους επόμενους μερικούς αιώνες, θα έχει επανδρώσει με χιλιάδες ανθρώπους τις διαστημικές πόλεις σε τροχιά γύρω από τη Γη και τις ανθρώπινες αποικίες στους πλανήτες και στους δορυφόρους του ηλιακού μας συστήματος.
Σήμερα, οι εγκαταλελειμμένες βάσεις εκτόξευσης, τα εγκαταλελειμμένα επιστημονικά όργανα και οι διαστημοσυσκευές που είναι διάσπαρτα εδώ κι εκεί στην επιφάνεια της Σελήνης, αλλά και τα ανεξίτηλα χνάρια στο σεληνιακό έδαφος από τις μπότες των 12 αστροναυτών του προγράμματος «Απόλλων», ορθώνονται σαν μνημεία του 20ού αιώνα, μνημεία απίστευτων κατορθωμάτων του παρελθόντος. Είναι βέβαιο ότι μια μέρα, σύντομα, ο άνθρωπος θα επιστρέψει και πάλι στο φεγγάρι και θα εξερευνήσει και άλλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Και στο απώτερο μέλλον σίγουρα θα εξερευνήσουμε κι άλλα πλανητικά συστήματα. Αυτές όμως οι πρώτες μας επισκέψεις σ’ έναν άλλο κόσμο θα ζουν για πάντα στην ανθρώπινη μνήμη ως το Πρώτο Κεφάλαιο της Μεγάλης Περιπέτειας του Ανθρώπου στο Διάστημα.

* Ο κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος είναι επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου.

Πηγή: Καθημερινή