Δ. Σιμόπουλος : Η Ματωμένη Μπλε Σούπερ Πανσέληνος!

Τέσσερα φαινόμενα που συνδέονται άμεσα με τη Σελήνη θα συμπέσει να συμβούν, με διαφορά ωρών, την Τετάρτη στις 31 Ιανουαρίου. Κι όπως συμβαίνει σε παρόμοιες συμπτώσεις, έχουν επιστρατευθεί όλων των ειδών οι προλήψεις για να δώσουν κάποια “συνταρακτική επεξήγηση” σ’ αυτά τα απλά και εύκολα εξηγήσιμα φυσικά φαινόμενα. Αλλά χαλάλι τους αφού, έστω κι έτσι, πολλοί είναι αυτοί που παρακινούνται να σηκώσουν το κεφάλι προς τον ουρανό. Ποια είναι όμως τα τέσσερα αυτά φαινόμενα;
Πρώτα απ’ όλα στις 3:36 μ.μ. της Τετάρτης θα έχουμε Πανσέληνο, ένα φαινόμενο φυσικά που είναι πασίγνωστο και συμβαίνει κάθε μήνα. Αυτή τη φορά, όμως, θα είναι η δεύτερη Πανσέληνος τον ίδιο μήνα (αφού η πρώτη συνέβη στις 2 Ιανουαρίου) κι αυτό δεν είναι κάτι το συνηθισμένο. Γι’ αυτό στα Αγγλικά λένε ότι το φαινόμενο δύο Πανσελήνων τον ίδιο μήνα συμβαίνει “once in a blue moon”, δηλαδή “μια φορά στο τόσο”. Μ' αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και η φράση “Μπλε Σελήνη” για να χαρακτηρίσει την ύπαρξη δύο Πανσελήνων σ' ένα μήνα, η δεύτερη δηλαδή Πανσέληνος σ' ένα μήνα ονομάζεται “Μπλε Σελήνη” παρ’ όλο που ένα τέτοιο φαινόμενο, αν και ασυνήθιστο (αφού η περίοδος από την μια Πανσέληνο έως την επόμενη φτάνει τις 29,5 περίπου ημέρες και για την ακρίβεια 29,53059 ημέρες) δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο. Φέτος, μάλιστα, θα έχουμε κι άλλη μία “Μπλε Σελήνη” πολύ σύντομα, τον ερχόμενο Μάρτιο, με την πρώτη Πανσέληνο στις 2 Μαρτίου και την δεύτερη στις 31 Μαρτίου.

Αλλά για την επόμενη όμως “Μπλε Σελήνη” θα πρέπει να περιμένουμε 31 μήνες (τον Οκτώβριο του 2020 όταν θα έχουμε Πανσέληνο στις 2 και στις 31). Συνολικά στα επόμενα 40 χρόνια θα έχουμε 17 μήνες που θα περιλαμβάνουν δύο Πανσελήνους, αλλά μόνο το 2037 θα έχουμε δύο μήνες με διπλές Πανσελήνους τον ίδιο χρόνο, και συγκεκριμένα τον Ιανουάριο και τον Μάρτιο όπως και φέτος. Κατά μέσον όρο ένας μήνας με δύο Πανσελήνους συμβαίνει μια φορά κάθε 2,5 περίπου χρόνια (και για την ακρίβεια κάθε 2,72 χρόνια), κάτι που φυσικά δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα σπάνιο. Ο Φεβρουάριος φυσικά, που έχει μόνο 28 ή 29 ημέρες (στα δίσεκτα έτη), είναι αδύνατον να περιλάβει ποτέ μια “Μπλε Σελήνη”, ενώ ο φετινός δεν θα έχει ούτε μία Πανσέληνο.
Πανσέληνος, λοιπόν, και Μπλε Σελήνη τα δύο πρώτα φαινόμενα, αλλά και ένα ακόμη τρίτο που θα κάνει την Σελήνη να φαίνεται 14% μεγαλύτερη και 30% λαμπρότερη από το συνηθισμένο, αν και είναι αρκετά δύσκολο να ξεχωρίσει η διαφορά αυτή γιατί δεν έχουμε άμεση σύγκριση που θα μας επέτρεπε να διαπιστώσουμε κάτι τέτοιο. Αυτή η διαφοροποίηση συμβαίνει γιατί μαζί με την φάση της Πανσελήνου είχαμε ήδη σήμερα και το φαινόμενο του Σεληνιακού περιγείου το οποίο συνέβη σήμερα το μεσημέρι στις 11:55 π.μ. (της 30ης Ιανουαρίου) όταν η Σελήνη έφτασε σε απόσταση 358.994 χλμ. από τη Γη. Είχαμε δηλαδή αυτό που αποκαλούμε κοινώς “Σούπερ Σελήνη”, περίγειο και Πανσέληνο εντός μιας ημέρας. Το μέγιστο περίγειο του 2018 συνέβη ήδη στις αρχές του μήνα όταν τότε είχαμε την μεγαλύτερη “Σούπερ Σελήνη” του έτους στις 11:56 μ.μ. της πρωτοχρονιάς με την Σελήνη σε απόσταση 356.565 χλμ.
Το γεγονός όμως του περιγείου δεν έχει σχέση με το πόσο μεγάλη φαίνεται όταν βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα. Αυτό οφείλεται αποκλειστικά και μόνο σε οπτική απάτη, αφού στον ορίζοντα η Πανσέληνος μπορεί να συγκριθεί με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που βρίσκονται εκεί, όπως δέντρα, κεραίες και διάφορα κτίσματα. Μ' αυτόν τον τρόπο ο εγκέφαλος του παρατηρητή παρασύρεται να πιστέψει ότι η Πανσέληνος είναι μεγαλύτερη στον ορίζοντα απ' ό,τι όταν βρίσκεται ψηλά στον ουρανό.
Κι όμως υπάρχει και τέταρτο φαινόμενο που θα συμβεί την Τετάρτη, 31 Ιανουαρίου. Πρόκειται για μία ολική έκλειψη Σελήνης την οποία, όμως, από την Ελλάδα θα δούμε στα τελευταία της. Η Σεληνιακή έκλειψη θα αρχίσει στις 12:51 μ.μ. της Τετάρτης (31/1), η ολική φάση της έκλειψης θα αρχίσει στις 2:51 μ.μ. και θα τελειώσει στις 4:07 μ.μ., ενώ η Σελήνη θα είναι ακόμη κάτω από τον ορίζοντα της χώρας μας. Εμείς, εάν βρισκόμαστε με ελεύθερο τον ανατολικό μας ορίζοντα, θα δούμε την Σελήνη να ανατέλλει στις 5:50 μ.μ. όντας ήδη στη φάση της παρασκιάς. Το όλο φαινόμενο θα ολοκληρωθεί στις 6:08 μ.μ. Φυσικά εάν μπορούσαμε να δούμε την ολική φάση της έκλειψης τότε θα μας έκανε εντύπωση ο χρωματισμός της Σελήνης. Γιατί στη διάρκεια που η Σελήνη βρίσκεται πλήρως στη σκιά της Γης η αντανάκλαση του Ηλιακού φωτός πάνω στον πλανήτη μας φτάνει στο Φεγγάρι και το “χρωματίζει” με μια παράξενη κεραμιδί απόχρωση που κάνει την Σελήνη να φαίνεται “ματωμένη”. Όλα αυτά, λοιπόν, τα φαινόμενα μαζεμένα μάς κάνουν την φράση με την οποία ξεκινήσαμε: την “Ματωμένη Μπλε Σούπερ Πανσέληνο”!
Θα αναρωτιέστε όμως: όλα αυτά τα φαινόμενα μαζεμένα θα έχουν άραγε κάποια επίδραση πάνω στη Γη; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά ΌΧΙ, αν και υπάρχουν πολλοί μύθοι που έχουν καλλιεργηθεί στους διάφορους λαούς μεταξύ των οποίων και η σύνδεση της έξαρσης της «τρέλας» την ημέρα της Πανσελήνου. Απ' αυτόν τον μύθο άλλωστε προέρχεται και η λέξη «σεληνιασμός» και η σύνδεσή της με την επιληψία. Στατιστικές μελέτες που έγιναν επανειλημμένα και έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά (όπως το Annals of Emergency Medicine, το Journal of Emergency Nursing, και το Journal of Toxicology and Psychological Report) αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως σχέση με την συμπεριφορά του ανθρώπου και την Πανσέληνο. Μύθος είναι επίσης και αυτό που ακούγεται ότι την ημέρα της Πανσελήνου γεννιόνται περισσότερα παιδιά ή ότι υπάρχουν περισσότερα ατυχήματα, και άλλα παρόμοια. Παρ’ όλα αυτά οι μύθοι αυτοί συνεχίζουν να υπάρχουν και να μπερδεύουν τους πολίτες χωρίς καμιά απολύτως απόδειξη.
Είτε έτσι, όμως, είτε αλλιώς, με τον καθάριο ουρανό που επικρατεί αυτές τις περίφημες Αλκυονίδες ημέρες, εκμεταλλευτείτε το και σηκώστε για λίγο το κεφάλι προς τον ουρανό, και θαυμάστε την υπέροχη θέα της ολόλαμπρης Πανσελήνου, είτε είναι Απλή, Μπλε, Ματωμένη ή και Σούπερ ακόμη!

Photos by Anthony Ayiomamitis

Πηγή: Διονύσιος Σιμόπουλος fb